مفهوم سواد اطلاعاتی و با سواد اطلاعاتی:
سواد اطلاعاتی قابلیتی است که فرد را در دسترس مفید ومؤثر به اطلاعات، ارزیابی انتقادی آن و استفاده دقیق و خلاق از اطلاعات بدست آمده به منظور رفع نیاز های اطلاعاتی خویش توانمند می سازد.
و بیانی دیگر ، توانایی باز یابی و تفکر در باره اطلاعات وقدرت استفاده از اطلاعات به عنوان یکی از ضروریات کار، زندگی و برقراری ارتباط بین انسانها.
توانایی مکان یابی اطلاعات موردنیاز وتعیین بیشترین ربط و اعتبار برای حل مشکلات
بنابراین می توان این دو مفهوم را چنین تعریف کرد:
سواد اطلاعاتی قدرت دسترسی مؤثر به اطلاعات با ارزش ، آگاهی چگونگی سازماندهی دانش واطلاعات ، روش های مختلف جستجو ، توان تشخیص مشکل و شناخت مؤثر ترین اطلاعات برای رفع آن .
و با سواد اطلاعاتی کسی که آموخته باشد چگونه بیاموزد.
هفت اصل مهم در سواد اطلاعاتی عبارتند از:
1- توانایی تشخیص نیاز اطلاعاتی
2- شناسایی روشهای دسترسی به اطلاعات
3- تدوین استراتژیهای لازم برای جستجو
4- مهارتهای جستجو ودسترسی
5 - توانایی مقایسه وارزیابی منابع
6- سازماندهی ، کاربرد و برقراری ارتباط
7- نمایش اطلاعات و مشارکت در ایجاد دانش جدید
مهارتهای مورد نیاز سواد اطلاعاتی
نقش کتابداران در توسعه سواد اطلاعاتی
بدون ترديد، كتابداران بنا به دلايلي موجه ترين افراد براي آموزش سواد اطلاعاتي به شمار مي روند. سازماندهي و اشاعه اطلاعات از فعاليتهاي اصلي حرفه كتابداري است و در طول تاريخ، تجربه هاي سودمندي را در مورد منابع اطلاعاتي، ارزيابي منابع، سازماندهي و اشاعه اطلاعات و نيز در باره استفاده كنندگان، نيازها و رفتارهاي آنان كسب كرده است. اين تجربه ها اكنون به صورت دانش عمومي در اختيار كتابداران است. بنابراين، آنها مي دانند چه تحولاتي در محيط اطلاعاتي رخ داده و استفاده كنندگان به چه نياز دارند. آنها بر اساس تجربه و پژوهش دريافته اند كه چه كساني به چه نوع آموزشی نياز دارند و چه شيوه ها و ابزارهايي براي آموزش افراد مختلف مناسب تر است. بر اساس نظر کرایست (1365)، شالوده نظری علم کتابداری آموزش است. این آموزش نه تنها به زیر ساختهای ذهنی کاربران توجه دارد و بر دانش آنها می افزاید، بلکه به توانمندی آنها در کسب دانش نظر دارد. بر خلاف آموزش سنتی، در آموزش کتابداران آموزش بیننده و تعامل او با اطلاعات را مرکز توجه خود قرار می دهند.
بوجود آوردن محیط های رسمی و غیر رسمی برای آموزش کتابخانه ای می تواند کاربران را در این امر یاری دهد.
استفاده از شیوه های نوین در طی سالهای اخیر حرکتی بسوی یادگیری اساسی و شیوه های مناسب از آنها را هموار کرده است.
انتخاب شیوه های صحیح یادگیری در محیط ها تخصصی و یا محیط های سنتی و محیط های جدید رایانه ای راباید مورد توجه قرار داد.
و اینکه از چه روشهایی برای بیان شیوه های یادگیری می توان استفاده نمود تا حداکثر کارایی و اثربخشی را در محیطهای مناسب داشته باشد.
سواد اطلاعاتی عبارت است از مهارتهای جستجو ، بازیابی ، تحلیل اطلاعات ، تشخیص اطلاعات معتبر ، توان تشخیص مساله و استفاده از اطلاعات و استفاده از این اطلاعات در حل مشکلات شخصی و اجتماعی و تصمیم گیریهای درست برخوردار باشد .
- نقش سواداطلاعاتی علاوه بر رضایت فردی در توسعه اقتصادی ، اجتماعی ، فرهنگی و سیاسی.
- توجه کشورهای آزاد اندیش به ارتقاء سواد اطلاعاتی شهروندان به عنوان ابزار اساسی توسعه اقتصادی ، اجتماعی ، فرهنگی
- تأکید عمده ترین برنامه های این کشور ها بر تغییر نظام آموزش مدارس و دانشگاهها ، تحول در عملیات کتابخانه ای .
- نقش کتابخانه های عمومی در ارتقای سواد اطلاعاتی در برنامه های این جوامع.
منابع وماخذ :
1- سايت اينترنتی کتابدارن فردا
2- سايت اينتر نتي دانشگاه فردوسی مشهد ، آستان قدس رضوی
4- تابنده ، فاطمه . کارشناس ارشد مديريت ، دانشگاه شيراز
6- عصاری ، فريده . دانشيار و رئيس کتابخانه مرکزی شهيد چمران اهواز
موضوعات مرتبط: <-CategoryName- ><-CategoryName- >
برچسب‌ها:
خبرنامه وب سایت: